Modelarstwo dla dzieci: Podstawy cz.1

Co to jest modelarstwo.

       Modelarstwo możemy podzielić na dwie kategorie:
- redukcyjne, zajmujące się tworzeniem obiektów pomniejszonych w stosunku do oryginału;
- "ruchome", polegające na budowie obiektów poruszających się za pomocą silników lub bez.
Biorąc pod uwagę możliwości dzieci, rodziców oraz standardowych warunków w zaciszu domowym polecam na początek modelarstwo redukcyjne. Dlatego też wszystie wpisy będą dotyczyły tego rodzaju modeli.

       Modele redukcyjne (od tej pory dalej po prostu "modele") można wykonywać z dowolnych materiałów. Na rynku są dostępne gotowe zestawy, ale popularne jest także wykonywanie ich "od podstaw" przez modelarzy, jednak to już wyższy stopien "wtajemniczenia" i potrzebna do tego jest odpowiednia wiedza i doświadczenie. Gotowe zestawy do składania/sklejania można podzielić ze względu na bazowy materiał z którego model będzie budowany:
- modele z kartonu/papieru - stosunkowo tanie, łatwo dostępne, wymagające prostych narzędzi i mało agresywnej "chemii", jednak trochę wymagające manualnie i czasowo;
- modele z plastiku - trochę droższe od kartonowych, łatwo dostępne, wymagające w miarę prostych narzędzi, ale także już czasami agresywnej "chemii", prostsze do wykonania niż papierowe i szybsze w budowie;
- modele z żywicy - jest to droższa, trudniejsza i wymagająca o wiele "gorszej chemii" wersja modeli z plastiku;
- modele z drewna - na polskim rynku dostępne w bardzo małej ilości, ograniczonej właściwie do żaglowców, bardzo trudne i drogie.
      Podsumowując, na początek (i nie tylko) warto nakierować dzieci na modele z kartonu lub plastiku. Poniżej pokażę różnice między tymi rodzajami zestawów.

model z papieru

model z plastiku

model z żywicy

model z drewna

       Modele z papieru są w naszym kraju bardzo popularne z prostego powodu - 90% modeli na rynku światowym to polskie zeszyty. Jest to spowodowane "historią" i opowiem o tym w którymś z następnych wpisów. Z tego powodu są dość łatwo dostępne. Można je zakupić w sklepach modelarskich stacjonarnych i internetowych, empikach, niektórych salonach prasowych, muzeach, podczas wystaw modelarskich oraz bezpośrednio od wydawców. Dostępne są także w internecie modele do samodzielnego wydrukowania, także w formie darmowej. Ceny modeli wahają się od symbolicznej złotówki do nawet 300 zł, jednak średnia cena zwykle jest w granicach 15-50 zł, a modeli dla początkujących nie powinna przekraczać 30 zł. Zbudowane z zestawów modele są większe (i to dużo) od modeli plastikowych (w obu dziedzinach sprzedaje się zestawy w różnych skalach pomniejszenia). Zakres tematyczny jest bardzo szeroki i właściwie nie ma obiektów których nie dałoby się kupić i skleić z kartonu. Najpopularniejsze są oczywiście samoloty, pojazdy, okręty oraz budowle.
        Do kartonówek potrzebujemy następujących narzędzi podstawowych: nożyczki, linijka, nożyk i klej. Budowa modeli polega na wycinaniu z arkuszy papieru płaskich elementów, formowaniu ich w bryły i sklejaniu. Niestety nie jest to łatwe z początku i czasami dziecko (a i czasem rodzic) szybko się zniechęca. Jednak operowanie nożyczkami i palcami podczas wycinania i formowania, doskonale rozwija manualnie dziecko i warto "przetrzymać" początkowe trudne momenty, aby w przyszłości dziecko wiedziało co może zrobić dłońmi (czymże jest np. praca chirurga jak nie pewną formą "modelarstwa" :) ) Zniechęcający może być także czas powstawania modelu - w pewnych przypadkach dopiero po paru dniach pracy (spowodowanych także z powodów technologicznych) widać jakiś efekt, a niektóre modele zajmują dzieciom nawet miesiąc-dwa (co także ma pozytywną stronę, uczy cierpliwości, wytrwałości oraz nie powoduje szybkiego drenażu funduszu na modelarstwo).

       Modele plastikowe są obecnie bardziej popularne w Polsce, a na świecie są dominującą forma modelarstwa redukcyjnego. Są łatwo dostępne. Tak jak kartonówki można je zakupić w sklepach stacjonarnych i internetowych, podczas wystaw modelarskich, w niektórych sklepach z zabawkami oraz czasem w hipermarketach. Modele dostępne na rynku są przeważnie "zagraniczne", choć zdarzają się modele produkowane w Polsce. Ceny modeli plastikowych wahają się od około 20 zł do nawet 2000 zł, choć średnia cena jest raczej w widełkach 30-100 zł. Trudno tu wskazać cenę modeli dla początkujących, bo po za wyjątkami, modele plastikowe nie są nakierowane dla "początkujących" i stopień trudności zależy bardziej od ilości części/producenta. Zbudowane obiekty są mniejsze od kartonowych, a zakres tematów równie szeroki choć trochę inny. Mniej jest okrętów i prawie w ogóle nie ma budowli, za to są figurki (choć w większości są tylko dodatkiem do "właściwych" modeli) i modele oparte na tematach filmowych (jak Star Wars, do których jest potrzebne wykupienie praw handlowych).
      Do plastików potrzebujemy następujących narzędzi podstawowych: cążki, nożyk, piłka, nożyczki, pędzelki, pilniki, klej (dość agresywne i z mocnym zapachem), farbki (na szczęście są już także nietoksyczne) oraz zwykle szpachlówka. Budowa modeli polega na wycinaniu z ramek wtryskowych elementów z tworzywa, ich obróbce, przyklejeniu w odpowiednie miejsce, malowaniu i ewentualnemu przyklejeniu kalkomani. Budowa modelu z plastiku jest prostsza od papierowych, ponieważ odpada etap kształtowaniu elementu płaskiego w bryłę, dostajemy za to dodatkowy etap - malowanie (modele z papieru są wydrukowane w odpowiednich kolorach). Efekty prac są szybkie i niektórzy potrafią zbudować model w jeden wieczór, choć zwykle praca z malowaniem trwa do paru tygodni.

       W następnym wpisie zajmę się tym co kupić i gdzie kupić.